Wydawca treści Wydawca treści

Użytkowanie lasu

Pośród wielu funkcji jakie spełnia las, jako główną funkcję wymienić należy funkcję gospodarczą, która nierozerwalnie związana jest z pozyskaniem surowca drzewnego.

Naturalną konsekwencją działań związanych z hodowlą i ochroną lasu jest użytkowanie lasu, a zwłaszcza pozyskanie drewna. Użytkowanie lasu - to dział gospodarki leśnej zajmujący się planowaniem i racjonalnym pobieraniem drewna w granicach nie przekraczających możliwości produkcyjnych lasu, oraz surowców i produktów ubocznego użytkowania lasu. W sposób zapewniający możliwość ich biologicznego odtwarzania, a także ochrony runa leśnego. Warto jednak wiedzieć, że  w przeciwieństwie do ropy naftowej czy też węgla kamiennego drewno jest surowcem odnawialnym  i nie ma obaw, aby go zabrakło.

Na powierzchniach, gdzie usunięto drzewostan, niemal natychmiast przystępuje się do odnowienia czyli założenia nowego pokolenia lasu. Uzyskane ze sprzedaży drewna środki finansowe są przeznaczane na  prowadzenie  zabiegów gospodarczych, np.: sadzenie lasu, produkcji materiału sadzeniowego, zalesienie gruntów wyłączonych z rolniczego użytkowania, pielęgnowanie upraw i młodników, użytkowania dojrzałych drzewostanów, ochronę lasów przed pożarem, edukację i udostępnianie lasu dla społeczeństwa itp. Stąd, nie bez racji mówi się, że Lasy Państwowe działają na zasadzie samowystraczalności finansowej. W Nadleśnictwie Szubin pozyskuje się rocznie ok. 120 000 m3 drewna. Wielkość ta wynika z ustalonych w trakcie prac planistyczno-urządzeniowych, tzw. etatów użytkowania. Wycinanie i sprzedaż drewna jest więc jednym z planowanych etapów gospodarki leśnej jaki narzuca  "Plan Urządzenia Gospodarstwa Leśnego", którego obowiązek sporządzania co 10 lat (przez wyspecjalizowane firmy) nakłada na leśników "Ustawa o lasach".

Plan Urządzania, poza maksymalną masą drewna do pozyskania, określa również powierzchnie, na których prowadzone jest pozyskanie drewna. Etat użytkowania podzielony więc jest na użytki rębne i przedrębne, wynikające z wieku drzewostanu. W drzewostanach w wieku rębności, średniorocznie cięcia wykonywane są różnymi rodzajami rębni, na powierzchni ok 300 ha ( rębnie zupełne 120 ha, rębnie złożone 180 ha). Natomiast cięcia przedrębne podzielone są na czyszczenia i trzebieże, których celem jest pielęgnacja drzewostanu. Drewno pozyskane w czasie cięć pielęgnacyjnych jest produktem ubocznym tego zabiegu. Czyszczenia późne w wieku 17-20 lat, są pierwszymi cięciami, w których dokonuje się pozyskiwania drewna. Średniorocznie zabiegi w drzewostanach przedrębnych prowadzone są na powierzchni ok 1770 ha (czyszczenia 90 ha, trzebieże wczesne 360 ha, trzebieże późne 1320 ha).

 

Zdarza się czasami, że wskutek klęsk  przyrodniczych np.: wiatry które powalą drzewa, śniegi łamiące  korony, masowe gradacje owadów bądź duże pożary powstają znaczne ilości niezaplanowanych do wycięcia mas drzewnych. Wówczas leśnicy, kierując się dobrem lasu pozyskują drewno z powierzchni poklęskowych, obniżając jednocześnie plan użytkowania na innych powierzchniach zrębowych.

 

Czym zajmuje się użytkowanie lasu?

(źródło: wikipedia.org)

Użytkowanie lasu to wykorzystanie jego zasobów naturalnych – pozyskanie drewna, zbiór płodów runa leśnego, zbiór roślin lub ich części dla potrzeb przemysłu, pozyskanie choinek, eksploatacja kopalin i wiele innych w sposób zapewniający mu trwałość. Jest działem gospodarki leśnej zajmującym się planowaniem i racjonalnym pobieraniem użytków leśnych w postaci:

  • drewna w granicach nie przekraczających możliwości produkcyjnych lasu,
  • produktów ubocznego użytkowania lasu w sposób zapewniający możliwość ich biologicznego odtwarzania, a także ochrony przyrody.

Użytkowanie lasu zajmuje się przede wszystkim sposobami i organizacją pozyskiwania drewna i innych płodów leśnych oraz narzędziami do tego służącymi, ich budową i techniką posługiwania się nimi. Podstawą do opanowania tej dziedziny wiedzy jest nauka o drewnie.

Ze względu na rodzaj użytków leśnych użytkowanie lasu dzieli się na:

  • główne (dotyczące pozyskania i wykorzystania surowca drzewnego),
  • uboczne (dotyczące pozyskania i wykorzystania innych użytków niedrzewnych, m.in. owoców, grzybów, żywicy, choinek i stroiszu).

W skład użytkowania lasu wchodzą takie dziedziny wiedzy jak:

  • nauka o drewnie,
  • pozyskiwanie drewna,
  • planowanie cięć,
  • szacunek brakarski,
  • wniosek cięć,
  • transport leśny,
  • składnice drewna,
  • konserwacja drewna w lesie i na składnicach,
  • uboczne użytkowanie lasu,