Jako leśnik podpisuje się pod nimi bez wahania. Problem polega na tym, że tego typu sformułowania są kierowane jako zarzut wobec leśników i ich pracy. Najtrudniej jest obalić najbardziej bliskie wartościom zarzuty. Żyjemy w czasach, gdy każdy posiadający telefon z dostępem do Internetu staje się dziennikarzem, ekologiem, naukowcem, poetą, ekspertem w każdej dziedzinie. Wolność słowa, wyrażanie swoich myśli i opinii na dany temat nie jest niczym złym. Wątpliwości moje wzbudza natomiast coraz powszechniejszy trend formułowania własnego zdania i opinii na podstawie niczym nie popartych frazesów przekazywanych przez osoby bądź media które wzbudzają w nas zaufanie. Możemy kogoś lubić bądź nie, ale nasze subiektywne odczucia dobrze jest skonfrontować z rzeczywistością i faktami.

Poniżej postaram się wytłumaczyć w jaki sposób i dlaczego leśnicy pozyskują drewno.

Zacznijmy od początku. Sadzonki poszczególnych gatunków drzew są sadzone bardzo gęsto. Wynika to z naturalnych procesów zachodzących w przyrodzie. Nawet odnowienia powstające w sposób naturalny są bardzo gęste co wynika z biologii gatunku i praw jakimi rządzi się każdy ekosystem dotyczącymi naturalnej selekcji i konkurencji osobniczej.

Podpatrując przyrodę leśnicy wykonują cięcia pielęgnacyjne, do których zaliczają się czyszczenia i trzebieże. Zabiegi te wykonywane są od najmłodszych lat, a ich głównym celem jest przerzedzenie młodników, usuwanie drzewek chorych oraz źle ukształtowanych. Źle ukształtowane to takie, które są np. krzywe bądź zbyt usęcznione. Oczywiście jest to termin sztuczny, jednak chcąc mieć w domu ładne schody, czy drewniane okna, które nie popękają w czasie pierwszej zimy, sprawa jakości nabiera wymiernego sensu. Leśnicy przerzedzają drzewostany aż do osiągniecia przez nie wieku rębności, który w zależności od gatunku może osiągnąć nawet grubo ponad sto lat.

Gdy drzewostan osiągnie już wiek dojrzałości wykonywane są rębnie. W lasach jest kilkanaście różnych metod zrębowych. Każda z nich oparta jest na naturalnie zachodzących procesach. Sama nazwa rębnia jest trochę niefortunna, wskazuje bowiem na wycinkę drzew, natomiast jej sensem jest stworzenie jak najdogodniejszych warunków wzrostu dla nowego pokolenia lasu. Najczęściej stosowanymi rębniami w lasach są tzw. rębnie złożone. Mają one za zadanie wprowadzenie do składu gatunkowego drzewostanu bardziej wymagających gatunków liściastych. Poprzez wycięcie często zaledwie kilku drzew tworzymy odpowiednie mikrosiedlisko dla rozwoju takich gatunków jak np. jodła, dąb czy buk. Rębnie zupełne, czyli takie w ramach których wycinany jest cały drzewostan wykonujemy rzadko i tylko na najsłabszych glebach i w odniesieniu dla światłożądnych gatunków, które nie miałyby szansy rozwoju bez pełnego dostępu światła. Niezależnie od rodzaju stosowanej rębni, w każdym przypadku pozostawiamy do naturalnego rozkładu obszar nie mniejszy niż 5% powierzchni manipulacyjnej – to tak zwane kępy starodrzewu. W takich obszarach nie są wykonywane żadne cięcia, ani zabiegi gospodarcze. Wspomniana powierzchnia manipulacyjna to obszar wyrażony w hektarach, w ramach którego wykonywana jest dana rębnia. Najmniejszą powierzchnię mają zręby wykonywane cięciami zupełnymi  do 4 ha. Im bardziej zróżnicowany sposób użytkowania rębnego, tym powierzchnia manipulacyjna wzrasta. W przypadku coraz częściej stosowanej rębni IVd (stopniowej) może wynieść nawet ponad 30 ha. Tyle, że w takich przypadkach cięcia i co za tym idzie sadzenie nowego pokolenia lasu, wykonywane są na rozproszonych, niewielkich powierzchniach, często dotyczą pojedynczych drzew i rozłożone są na 20 czy nawet 30 lub więcej lat. Niezależnie od zastosowanej rębni oraz sposobu prowadzenia cięć, powierzchnie manipulacyjne są wskazane, dla konkretnych lokalizacji w 10-letnim Planie Urządzenia Lasu. Jest to podstawowy dokument na podstawie którego wykonywane są wszelkie zdarzenia gospodarcze w nadleśnictwie.

Niestety część osób, bądź różnego rodzaju stowarzyszeń, próbuje wprowadzić w błąd społeczeństwo pokazując coraz to nowe mapy czy zestawienia wykonywanych przez leśników zrębów, posługując się wyłącznie wspomnianymi powierzchniami manipulacyjnymi. Nie tłumaczy się natomiast dlaczego dana rębnia jest zastosowana i ile tak naprawdę w ramach cięcia zostanie wyciętych drzew w danym okresie. Dodać tu należy, że Plan Urządzenia Lasu sporządzany jest na okres 10 lat. Oznacza to, że nie wszystkie rębnie wykonywane są jednocześnie! Im dłuższy czasookres weźmie się do analizy, tym więcej można zaznaczyć, że zostanie wycięte… to mniej więcej tak, jak byśmy zrobili sobie analizę, jaka część naszego społeczeństwa w ciągu najbliższych 40 lat odejdzie… dane byłyby zatrważające… podczas, gdy niekoniecznie musiałoby to się wiązać z sensacją. Ważne jest również to, że dana rębnia to nie tylko ilość pozyskanego drewna ale i czasookres wykonywanych cięć. Jak wspomniano rębnie są wykonywane nie tylko po to by pozyskać surowiec, ale przede wszystkim by zapewnić w ekosystemie wymianę gatunkową i pokoleniową. Biorąc pod uwagę możliwości wzrostu poszczególnych gatunków nierzadko cięcia na danej powierzchni prowadzi się przez dziesięciolecia.

Ten artykuł chodź dość obszerny nie wyczerpuje oczywiście złożonego tematu prac pozyskaniowych prowadzonych w lasach.  Leśnicy przez długoletnią edukację oraz lata praktyki są specjalistami w prowadzeniu gospodarki leśnej. Ciężko przekonać tych którzy „wiedzą lepiej” jednak Ci, którzy dotarli do końca artykułu może inaczej spojrzą na sprawy przyrodniczo-leśne, a swoje poglądy oprą nie na spekulacjach i wzbudzaniu sensacji. Las bez człowieka oczywiście sam sobie poradzi, ale człowiek bez lasu już nie! Jeśli będziemy dbać o ekosystem leśny a drzewostanami gospodarować mądrze i z szacunkiem dla przyrody będziemy mogli się cieszyć nie tylko dobrem jakim jest drewno, ale przede wszystkim pięknem naszej przyrody. Zapewniamy Państwa, że wiemy jak to robić!